EHBO bij honden

EHBO bij honden: weten hoe u moet handelen in het geval van ongelukken bij uw hond kan erg belangrijk zijn en in sommige gevallen zelf levensreddend. Op deze pagina leest u de verschillende manieren hoe u het beste kunt handelen, en wat wel en vooral niet te doen. Tip nummer 1: bel bij een ongeluk altijd een dierenarts voor overleg.

Let op uw eigen veiligheid

Let altijd op uw eigen veiligheid. Als een hond pijn heeft of in paniek is, kan hij/zij onverwachts krabben of bijten. Houd daarnaast ook rekening indien het ongeluk met giftige of irriterende stoffen heeft plaatsgevonden.

De SPAR-methode

Indien een dier in een levensbedreigende situatie terecht komt kan het nodig zijn om een spoedonderzoek te doen om de ernst van de situatie in te schatten. Hier kunt u de SPAR-methode voor gebruiken. SPAR staat voor Slijmvliezen, Pols, Ademhaling, Reflexen. De SPAR-methode is een spoedonderzoek, wat u zelf thuis kunt verrichten. Het is verstandig om thuis, onder rustige omstandigheden, alvast te oefenen met het onderzoeken van de genoemde waarden.

Slijmvliezen

Aan de slijmvliezen van uw dier kunt u zien of de doorbloeding nog goed is. Om deze te controleren kunt u het beste de bovenlip van de hond optillen zodat u het tandvlees, wangslijmvlies en de tong kunt bekijken. U let hierbij op:

• De kleur: deze hoort roze te zijn. Wanneer deze bleek is kan het zijn dat de doorbloeding niet goed is. Is deze blauw, dan is er sprake van een zuurstof tekort.
• De vochtigheid: het mag niet plakkerig voelen, dit kunt u voelen door u vinger en tegen aan te drukken en terug te trekken.
• De capillaire refill time: dit kunt u testen door op het slijmvlies te drukken. Op het moment dat u uw vinger terugtrekt zal er een lichtere plek zijn waar u druk heeft gezet. Wanneer de druk opgeheven wordt hoort het slijmvlies zich weer met bloed te vullen en kleurt het weer roze. Wanneer dit niet snel gebeurt betekent het dat de doorbloeding van uw hond niet goed is.

Pols

De polsslag van de hond is te voelen door met de vingertoppen in de kleine plooi tussen de spieren en de lies aan de binnenkant van de achterpoot te plaatsen. Bij het testen van de pols let je erop dat de hartslag…

• …krachtig is
• …regelmatig is
• …gelijke sterkte van slagen heeft
• …links en rechts gelijk is

Wijkt iets af in bovengenoemde punten, meld dit dan altijd aan de dierenarts.

Ademhaling

Een gezonde hond heeft in rust een ademhalingsfrequentie tussen de 10 en 30 keer per minuut. Daarnaast gebeurt een normale ademhaling met zowel de buik als borst en hoort er geen geluid bij te zijn.

Een afwijkende ademhaling is te herkennen aan het intrekken van de buik bij inademing, bijgeluiden zoals een rochel of een knijpend geluid, een te hoge of een te lage frequentie of een onregelmatig ritme.

Reflexen

Met het testen van reflexen controleer je of de hond neurologische schade heeft opgelopen. Reageert de hond niet op de reflexen, dan is er sprake van bewusteloosheid of verlamdheid.

De reflexen die u onder andere kunt testen zijn:

• Het ooglidreflex: raak met je vinger het oog van de hond aan, hierbij hoort het oog te knipperen
• De pupilreflex: schijn met een lampje in het oog, de pupil hoort zich in het licht te vernauwen
• De voetreflex: voer druk uit op de tenen van de hond, de voet hoort zich nu terug te trekken
• De anusreflex: raak de huid van de anus aan, deze hoort nu samen te trekken
• De slikreflex: wrijf met lichte druk over het strottenhoofd, de hond hoort nu te gaan slikken
• De hoestreflex: knijp voorzichtig in het keelgebied van de hond, de hond hoort nu te gaan hoesten

De bevindingen bij de SPAR-methode zeggen veel over de staat van uw hond. Neemt u bij afwijkingen direct contact op met de dierenarts.

Vergiftiging

Neem altijd direct contact op met de dierenarts als u heeft gezien of vermoedt dat uw hond iets giftigs heeft gegeten, heeft ingeademd of op de huid heeft gehad. U kunt ons hiertoe op onze spoed-lijn bereiken. Wij kunnen u vertellen welke stappen er ondernomen moeten worden. Houd indien mogelijk de verpakking van de stof waaraan uw hond is blootgesteld bij de hand, zodat u ons zo snel mogelijk belangrijke informatie kunt geven. Gelukkig kan er door snel te handelen vaak voor worden gezorgd dat de dieren geen blijvende gevolgen van dit soort vergiftigingen ondervinden.

Bij de meeste vergiftigingen is het belangrijk om uw hond zo snel mogelijk na inname te laten braken zodat zo veel mogelijk van de giftige stof uit het lichaam wordt gehaald. Laten braken is in principe alleen zinvol in de eerste 4-6 uur na inname. Bij huishoudelijke artikelen wordt er vaak voor gekozen het dier niet te laten braken in verband met mogelijke schuimvorming door braken of extra irritatie van de slokdarm.

Na contact met de huid of ogen is het advies om te spoelen met lauw water. Zorg er daarnaast voor dat uw hond zich niet kan likken en pas uiteraard ook op uw eigen gezondheid.

Gebruik nooit zout om uw dier te laten braken! Dit kan namelijk zorgen voor een zoutvergiftiging wat in sommige gevallen zelfs dodelijk kan zijn. Lees hier meer over vergiftigingen bij honden.

Insectenbeet

Insectenbeten, zoals die van een bij, wesp of horzel, zijn vaak pijnlijk maar niet gevaarlijk. U kunt de pijn voor uw hond verzachten door er iets koels tegenaan te houden. Ziet u eventueel de angel zitten, verwijder deze dan met een speciale insectentang of een pincet.

Honden vinden het ook nog wel eens leuk om een insect te vangen. Wordt de hond vervolgens gestoken in zijn keel of tong, dan kan het wel een gevaarlijke situatie opleveren. Een steekwond in dit gebied kan een zwelling veroorzaken wat de ademhaling vervolgens ernstig kan belemmeren. Neem in dit soort situaties altijd direct contact op met een dierenarts.

Bloedingen

Indien uw hond een bloedende wond heeft is het advies om hiermee naar de dierenarts te gaan. Er zijn een aantal dingen die u zelf kunt doen om het bloeden in de tussentijd te stelpen:

• Breng rechtstreeks druk aan op de wond. Gebruik hiervoor het liefst steriel gaas, maar eventueel een schone doek kan ook. Oefen druk uit op de gehele wond om de stolling te bevorderen, de wond te beschermen en het bloeden te stelpen.
• Leg drukverband aan. Maak een steriele gaas nat en plaats dit op de wond. Hiermee voorkomt u dat het verband aan de wond gaat kleven en de kans op infectie neemt af. Zorg ervoor dat het verband niet te strak zit. Indien de wond zich op een poot bevind, breng het verband dan altijd van onder naar boven aan.
• Indien het een ernstige bloeding aan een poot betreft, kunt u een tourniquet aanbrengen. Hiermee bind je de bloedvaten in een bepaald gebied af. U kunt hiervoor een reep stof gebruiken, of bijvoorbeeld een sjaal of stropdas. Draai dit op 5 centimeren afstand van de wond, tussen de wond en het lichaam, rond de poot. Leg een halve knoop en plaats hierop iets stevig waarmee u de tourniquet vervolgens straks kunt aandraaien, dit kan bijvoorbeeld een houtje zijn, en zet deze opnieuw vast met een knoop. Let wel: het is erg belangrijk dat u de tourniquet nooit langer dan 10 minuten laat zitten i.v.m. risico op het afsterven van weefsel. Draai de tourniquet daarom na 10 minuten even los om het bloed te laten stromen. Vervolgens kunt u deze opnieuw weer vastdraaien voor 10 minuten.

Brandwonden

Bij brandwonden is het noodzakelijk zo snel mogelijk te koelen. Doe dit met lauw water, het liefst stromend, voor minstens 5 minuten. Is het een ernstige brandwond, koel dan minstens 15 minuten. Gebruik het liefste schoon water. Is er geen schoon water in de buurt, dan kunt u ook vuil water gebruiken aangezien dit beter is dan te wachten met koelen.

Smeer verder geen middelen op de brandwond, maar laat deze open aan de lucht. Neem vervolgens zo snel mogelijk contact op met een dierenarts. Ernstige brandwonden kunnen ervoor zorgen dat uw hond in shock raakt.

Oververhitting

Bij warm weer kan het voorkomen dat de lichaamstemperatuur van de hond te hoog oploopt, waardoor zij in een hitteshock terechtkomen. Hierbij is de lichaamstemperatuur zodanig hoog, dat de eiwitten in het bloed en in de celstructuren veranderen waardoor het bloed stroperig wordt. Het bloed kan vervolgens niet goed meer worden rondgepompt, wat kan leiden tot schade aan de organen, hart en hersenen, of zelfs het overlijden van de hond.

Als uw hond een hitteshock heeft is het noodzaak dat u uw hond zo snel mogelijk helpt met afkoelen:

• Breng de hond naar een koele, schaduwrijke plek.
• Koel de hond af door hem of haar nat te maken met stromend water. Let op! Gebruik hiervoor geen ijskoud water, een te groot temperatuurverschil kan bij een hond in shock een hartstilstand veroorzaken. Maak met name de kop, buik, liezen, poten en oren nat. Als de hond even gewend is aan het temperatuurverschil kunt u de hond in zijn geheel nat maken.
• Indien er een ventilator in de buurt is, gebruik deze dan. Een airco in een auto kan ook. Richt deze met name op de kop, zodat de hond de koele lucht kan inademen en het daardoor warmte kan verdampen via de tong.
• Houd goed de temperatuur in de gaten, de hond mag ook niet teveel afkoelen. Met name bij kleine honden ligt dit op de loer. Daalt de temperatuur van de hond, stop dan met koelen en droog de hond goed af.
• Laat de hond kleine beetjes lauw water drinken. Let op: doe dit alleen als de hond bij bewustzijn is.

Indien uw hond in een hitteshock is, of zich heeft bevonden, raadpleeg dan altijd uw dierenarts! Lees hier meer over wanneer het te warm is voor uw hond.

EHBO-kit voor de hond

Het is altijd handig om een EHBO-kit speciaal voor honden in huis te hebben. U kunt deze zelf samen stellen, maar ze zijn ook al compleet te verkrijgen. Neem deze ook met u mee als u op pad gaat met uw hond. De volgende spullen zijn goed om bij u te hebben:

• Steriele gaasjes
• Wondkompressen
• Jodium of een ander ontsmettingsmiddel
• Kleefpleister op rol (leukoplast of leukotape)
• Verband/rekverband (Vetrap)
• (Verband) schaar
• Wondzalf (honingzalf)
• Pincet
• Tekentang
• Handschoenen
• Koortsthermometer

Vragen?

Heeft u nog vragen over dit onderwerp? Neem dan vooral contact met ons op!