FIP (corona) bij de kat
Het coronavirus bij de kat
Coronavirussen komen in verschillende varianten voor bij mensen en dieren. Waar we coronavirussen bij mensen vooral kennen als veroorzakers van luchtwegklachten, lijken ze bij honden en katten vooral maag-darmklachten te veroorzaken. Het is belangrijk te weten dat het ene coronavirus het andere niet is. Dat geldt voor ons overigens ook. Er zijn coronavirussen bij de mens die een simpele verkoudheid veroorzaken, maar er zijn ook gevaarlijkere coronavirussen als SARS, MERS en het inmiddels welbekende COVID-19 virus.
Bij katten zien we een coronavirus (FcoV) dat maag-darmklachten veroorzaakt. Minstens een kwart van de huiskatten in Nederland komt het een keer tegen in zijn of haar leven. Op plekken waar veel katten bij elkaar leven, zoals een opvangcentrum of een cattery, komt het nog veel vaker voor. Het is een uitzondering als katten die daar leven nooit besmet raken.
Bij verreweg de meeste katten leidt een besmetting met het coronavirus niet tot klachten of zijn er milde klachten als voorbijgaande diarree. Het virus vermeerdert zich in het maag-darmkanaal en wordt via de ontlasting uitgescheiden. Op het moment dat wij uitgebreider ontlastingsonderzoek doen van een kat met diarree, kijken we ook altijd naar het coronavirus. Als wij u dus bellen met de uitslag dat er een coronavirus is gevonden bij uw kat, gaat het om een totaal ander virus dan wat we kennen van de mens.
Feline Infectieuze Peritonitis virus (FIP)
Tot nu toe lijkt het coronavirus bij katten dus redelijk onschuldig, maar helaas is dit niet altijd het geval. Om nog onbekende redenen kan in sommige katten het onschuldige coronavirus muteren (zich veranderen) naar een veel gevaarlijker variant. Deze variant noemen we het Feline Infectieuze Peritonitis (FIP) virus. Als dit gebeurt, is het de vraag of het immuunsysteem van de kat snel en goed genoeg kan ingrijpen. Óf het immuunsysteem drukt het FIP virus de kop in en de kat wordt niet ziek, óf het immuunsysteem is niet sterk genoeg en de kat wordt wel ziek. In veel gevallen is dit fataal. 1 tot 5% van de katten die besmet zijn met coronavirus, wordt uiteindelijk ziek van FIP. We zien dat ongeveer 90% van de katten met FIP jonger dan 1 jaar zijn, de overige 10% is vaak juist ouder dan 10 jaar. Ook zien we het FIP virus vaker opduiken als er meer dan 5 katten bij elkaar wonen. Het gemuteerde FIP virus zelf is niet van kat tot kat overdraagbaar.
Wat zijn symptomen van FIP?
Als een kat ziek wordt van FIP, dan kan zich dat op verschillende manieren uiten. Het begint vaak met aspecifieke klachten als lusteloosheid, weinig eetlust en koorts. Naar verloop van tijd kun je FIP patiënten in 2 groepen indelen: patiënten met natte FIP en patiënten met droge FIP.
Katten met natte FIP
Bij natte FIP ontstaan er vochtophopingen in de lichaamsholtes uw kat. We zien in dit geval dat de kat benauwd wordt of een bolle buik krijgt. We halen dit vocht met een spuitje uit de buik om te onderzoeken. Helder, geel en dradentrekkend (kleverig) vocht is zeer kenmerkend voor FIP. Het verloop van de natte vorm gaat snel en heftig en is meestal binnen enkele weken fataal.
Katten met droge FIP
De kenmerken van droge FIP zijn minder duidelijk. Er kunnen ontstekingsprocessen in het hele lichaam ontstaan, bijvoorbeeld in de hersenen, ogen, lever, nieren of lymfeknopen. Afhankelijk van waar deze ontstekingen zitten, kunnen er verschillende klachten ontstaan, van neurologische problemen, slecht zicht tot leverproblemen. De droge vorm verloopt vaak langzamer, zal uiteindelijk overgaan in de natte vorm en is meestal binnen enkele maanden fataal.
Wat is de behandeling bij FIP?
Er is tot op heden helaas nog geen geregistreerd medicijn beschikbaar voor de behandeling van FIP. Wel wordt er over de hele wereld gewerkt aan verschillende medicaties met wisselend effect. Over het algemeen geldt dat als een kat eenmaal ziek wordt van FIP, we enkel nog ondersteunend kunnen behandelen maar dat de kat er uiteindelijk aan zal overlijden. Behandeling kan dan bestaan uit ontstekingsremmers, pijnstilling en supplementen.
Hoe voorkom je FIP bij katten?
De belangrijkste dingen die we kunnen doen ter voorkoming van FIP zijn ten eerste de infectiedruk van coronavirus verlagen door minder dan 5 katten bij elkaar te houden (dat geldt ook voor catteries) en goede hygiëne. En ten tweede stress zoveel mogelijk verminderen of vermijden. Stress bij katten is een belangrijke oorzaak van een verzwakt immuunsysteem.
Heeft u vragen over coronavirussen bij katten, schroom dan niet om contact op te nemen of maak direct een afspraak!
Is uw kat gevaccineerd?
Het belang van vaccineren
is groot, uw dierenarts kan u hier advies op maat over geven!