Vuurwerkangst bij honden

Sinterklaas, kerst en oud en nieuw: dit is voor ons een tijd van plezier en drukte, een tijd met veel bezoek, lawaai, muziek en cadeautjes, kerstbomen en heerlijke geuren. Voor veel honden is dit echter een periode die ze liever overslaan. Met name de jaarwisseling kan voor veel honden een vervelend moment zijn.

Is uw hond bang voor vuurwerk? Lees hier hoe u ervoor kunt zorgen dat uw hond met zo min mogelijk stress door deze dagen kan komen.

Wat is vuurwerkangst?

Vuurwerkangst is een vorm van overgevoeligheid voor harde geluiden. Honden met deze angst reageren niet alleen op vuurwerk, maar soms ook op andere luide geluiden, zoals onweer, sirenes of klappen. Deze geluiden kunnen bij hen sterke stress en spanning oproepen.

Honden met vuurwerkangst kunnen verschillende signalen van angst en ongemak laten zien. Het is belangrijk om deze signalen serieus te nemen, omdat de angst voor de hond heel echt en overweldigend kan zijn.

Waarom heeft een hond last van vuurwerkangst?

Vuurwerkangst bij honden kan verschillende oorzaken hebben. Een belangrijke oorzaak is dat angst voor geluiden erfelijk bepaald is. Honden zien lawaai als een bedreigende situatie. Daarnaast ontstaat vuurwerkangst vaak doordat de hond een negatieve ervaring heeft gehad met vuurwerk, of andere harde geluiden. Dit kan zo een impact hebben gehad, dat de hond een trauma heeft opgelopen en harde geluiden associeert met gevaar en hierdoor angstig reageert.

Hoe weet ik of mijn hond bang is voor vuurwerk?

Honden laten hun angst vaak zien via subtiele lichaamstaal en gedrag. Let goed op de signalen die je hond geeft, want sommige honden zijn echte “acteurs”, ze hebben geleerd dat bepaald gedrag extra aandacht of troost oplevert. Toch is het verschil tussen een hond die wat onzeker is en een hond die écht bang is goed te herkennen.

Een hond die angstig is, zal vaak een lage houding aannemen: de staart hangt omlaag of wordt zelfs tussen de poten geklemd, de oren liggen plat, en de mondhoeken worden naar achteren getrokken. Veel honden gaan trillen, gapen, of likken hun bek regelmatig. Ook kan het zijn dat uw hond geen snoepjes meer aanneemt, zich wil verstoppen of weigert om naar buiten te gaan.

Sommige honden raken al dagen voor oud en nieuw gespannen zodra ze de eerste knallen horen. Ze kunnen dan onrustig worden, niet goed willen eten of zelfs proberen te vluchten. Merkt u dat uw hond zich anders gedraagt in de decembermaand, bijvoorbeeld door voortdurend alert te zijn of niet meer ontspannen te wandelen, dan is dat een duidelijk teken dat vuurwerkangst een rol speelt.

Wanneer aan de slag met vuurwerkangst?

Om vuurwerkangst te voorkomen adviseren wij om op zo’n jong mogelijke leeftijd uw hond hiervoor te trainen. Het liefst dus nog als de hond een pup is. Zo kan de hond vroeg aan harde geluiden wennen, en kan worden voorkomen dat ze hier op latere leeftijd een angst voor ontwikkelen.

Heeft uw hond al last van vuurwerkangst, en wilt u zorgen dat hij of zij rond de feestdagen zo ontspannen mogelijk is, wees er dan ook op tijd bij. U kunt uw hond bijvoorbeeld ondersteunen door supplementen of alsnog een training aangaan. Ons advies is om dit minimaal 6 weken voor de feestdagen te starten.

Hoe kan u uw hond helpen?

Blijf zelf rustig

Honden nemen de emoties en signalen van hun eigenaar feilloos waar. Uw eigen gedrag kan daarom een groot verschil maken in hoe uw hond reageert op vuurwerk. Blijf zelf rustig en ontspannen; spanning, stress of paniek bij uzelf kan de angst van uw hond juist versterken.

Praat zacht en rustig tegen uw hond, bied geruststelling zonder het angstige gedrag te overbelonen, en blijf zelf in controle over de situatie. Door kalm te blijven, laat u uw hond zien dat er geen reden is tot paniek en helpt u hem om zich veiliger te voelen.

Het is ook belangrijk dat u consequent blijft: houd de routines zoveel mogelijk aan en reageer voorspelbaar. Dit geeft uw hond houvast in een periode die vaak chaotisch en overweldigend is door harde knallen en onverwachte geluiden.

Uw houding kan uw hond letterlijk kalmeren en maken dat hij beter kan omgaan met angstige momenten. Een rustige eigenaar is dus een van de belangrijkste hulpmiddelen bij vuurwerkangst.

Straf uw hond niet – troost uw hond wel!

Welke trainingsmethode u ook gebruikt, straf uw hond nooit voor een angstige reactie. Dit maakt de situatie alleen maar erger en kan de angst juist versterken.

Het troosten van uw hond is daarentegen juist heel belangrijk, vooral door lichamelijk contact. Knuffelen, rustig strelen of dichtbij uw hond zijn kan een gevoel van veiligheid en vertrouwen geven. Het helpt het stressniveau van uw hond te verlagen en laat zien dat hij in uw aanwezigheid veilig is. Let er wel op dat u dit op een kalme manier doet en uw hond zelf de ruimte geeft om te reageren; dwing hem niet om geknuffeld te worden als hij zich terugtrekt.

Geef tijdens een angstige reactie geen koekjes of andere beloningen, want dit kan het angstgedrag per ongeluk versterken. Het gaat erom dat uw hond zich gesteund voelt, niet dat het angstige gedrag wordt beloond.

Geluidstraining

Het beste om te doen is uw hond te trainen om niet of minder bang te zijn voor vuurwerk. Het lijkt misschien overdreven om voor vuurwerkangst een hele training te doorlopen, het probleem is immers maar tijdelijk aanwezig. Maar doordat uw hond het geluid normaal gaat vinden, kunt u de angst voorkomen. Het risico bestaat namelijk dat vuurwerkangst, of überhaupt angst voor geluiden, steeds erger wordt naarmate honden ouder worden. Begin daarom het liefst op zo vroeg mogelijke leeftijd.

Het wennen aan vuurwerkgeluiden doet u door middel van geluidsfragmenten van vuurwerk. Hier zijn CD’s van, maar u kunt dit ook online vinden. Er zijn bijvoorbeeld YouTube video’s met vuurwerkgeluiden te vinden. Het is belangrijk om hier op tijd mee te beginnen, deze methode heeft namelijk tijd nodig.

Zet de CD zachtjes aan, zodat uw hond er niet op reageert en ga met uw hond spelen, knuffelen of geef hem wat lekkers te eten. Zet dan de CD steeds iets harder maar nooit zo hard dat uw hond ervan schrikt. Als uw hond angst vertoont tijdens het trainen dan is dit een teken dat u de training te moeilijk heeft gemaakt. Ga dan een aantal niveaus terug en bouw de training opnieuw op, dit keer met kleinere stapjes. U kunt hem of haar na afloop van het spel iets lekkers geven. Herhaal deze training dagelijks tot aan oud en nieuw.

Supplementen

Er zijn diverse supplementen op de markt die uw hond kunnen helpen bij vuurwerkangst. Twee bekende opties zijn Zylkene en Prevantil.

Zylkene is een voedingssupplement dat alfa-casozepine bevat. Dit stofje heeft een kalmerende werking die vergelijkbaar is met valium, maar zonder dat uw hond slaperig wordt. Zylkene kan worden gegeven 1 à 2 dagen voor een stressvolle gebeurtenis, zoals een verhuizing, lange reis of verblijf in een pension. Bij langdurige stress, zoals vuurwerkangst, kan het effect na ongeveer 1–2 weken merkbaar zijn. Bij honden die al bij de eerste knallen van vuurwerk angstig worden, kan het nuttig zijn om 1 tot 2 weken tot een maand voor oudjaarsdag met Zylkene te beginnen. Zo is het supplement al effectief wanneer de eerste knallen klinken, die soms al weken van tevoren plaatsvinden.

Prevantil is een supplement op basis van cactusvijg. Het werkt in op de angstreceptoren in de hersenen, waardoor angst minder vat krijgt en uw hond minder bang wordt.

Helaas is het van tevoren niet te voorspellen welk supplement het beste werkt bij een individuele hond. Voor advies of vragen over het gebruik van supplementen kunt u het beste contact opnemen met de assistentes van onze praktijk.

Medicatie: kalmeringsmiddelen

Soms kan medicatie nodig zijn om honden met ernstige vuurwerkangst te ondersteunen. Het is belangrijk te weten dat niet alle kalmeringsmiddelen geschikt zijn.

Aanbevolen middelen

Sileo
Sileo is een modern middel dat speciaal is ontwikkeld om acute stress en angst bij honden te verminderen, bijvoorbeeld bij vuurwerk. De werkzame stof dexmedetomidine werkt in een zeer lage dosering en helpt angst te verminderen zonder dat uw hond suf wordt. Uw hond blijft alert en functioneel, wat een groot voordeel is ten opzichte van oudere, spierverslappende middelen.

Pexion
Pexion bevat de werkzame stof imepitoin, die invloed heeft op het GABA-systeem in de hersenen, een neurotransmitter die zorgt voor rust en ontspanning. Het middel werkt angstremmend en kan goed worden ingezet bij vuurwerkangst, vooral bij honden die eerder gespannen of geremd gedrag vertonen. Begin met Pexion idealiter 2 dagen voor het verwachte vuurwerk, eventueel nog iets eerder.

Om Sileo of Pexion voor te schrijven, zijn wij wettelijk verplicht uw hond eerst te onderzoeken tijdens een consult. Zo kunnen we bepalen welk middel en welke dosering het veiligst en meest effectief is voor uw hond.

Niet aanbevolen

Acepromazine (Vetranquil)
Dit middel werd vroeger vaak gebruikt als kalmeringsmiddel, maar heeft een averechts effect: het maakt honden juist gevoeliger voor harde geluiden. Hoewel het dier rustig lijkt, kan het door spierverslapping niet goed reageren of bewegen, terwijl de angst zelf aanwezig blijft of zelfs toeneemt. Daarom raden wij het gebruik van acepromazine ten zeerste af.

Veiligheidstips bij gebruik van kalmerende medicatie

Bij gebruik van kalmerende medicatie kan uw hond tijdelijk wankel of ongecoördineerd zijn. Houd uw hond daarom altijd onder toezicht en laat hem niet alleen, vooral niet buiten. Zorg dat uw hond zich niet kan bezeren of vallen door bijvoorbeeld uit te glijden of op meubels te springen.

Overige hulpmiddelen bij vuurwerkangst

Naast training en troost kunnen ook hulpmiddelen, zoals het Thundershirt en speciale gehoorbescherming, helpen om de angst van uw hond te verminderen.

Een Thundershirt is een speciaal vest dat stevig maar comfortabel om het lichaam van de hond zit. Het oefent zachte druk uit, wat kan helpen om spanning en angst te verminderen. Veel honden ervaren dit als geruststellend, vooral tijdens harde knallen of onvoorspelbare geluiden. Let er wel op dat u de gebruiksaanwijzing van het Thundershirt goed volgt: bouw het dragen van het shirt geleidelijk op en houd de duur van het gebruik beperkt, zodat uw hond eraan kan wennen en er geen extra stress ontstaat.

Gehoorbescherming voor honden kan het volume van harde geluiden zoals vuurwerk aanzienlijk dempen. Dit kan helpen om stressreacties te verminderen en maakt het voor uw hond makkelijker om kalm te blijven in situaties waarin knallen onvermijdelijk zijn.

Houd er rekening mee dat deze hulpmiddelen niet bij elke hond even effectief zijn. Het effect verschilt per dier: sommige honden vinden het zeer geruststellend, terwijl het bij anderen weinig of geen verschil maakt.

Het gebruik van deze hulpmiddelen kan de angst niet altijd volledig wegnemen, maar ze bieden vaak een goede ondersteuning naast training, geruststelling en een veilige omgeving.

Tips tegen vuurwerkangst

Tip 1: Uitlaten aan de lijn
Laat uw hond altijd aangelijnd uit, zodra er kans is op vuurwerk. Zo voorkomt u dat hij schrikt en wegloopt. Plan bij voorkeur de laatste wandeling voor de eerste knallen, zodat uw hond veilig is.

Tip 2: Vuurwerktraining herhalen
Heeft u eerder vuurwerktraining gedaan? Oefen dan op momenten dat er vuurwerk klinkt, bijvoorbeeld door te spelen, knuffelen of eten te geven vlak voor of tijdens de eerste knallen. Dit helpt uw hond kalm te blijven.

Tip 3: Avondeten en afleiding
Stel het avondeten van uw hond eventueel iets uit en bied hem een nieuw speeltje aan. Honden die bezig zijn of honger hebben, besteden minder aandacht aan het vuurwerk.

Tip 4: Creëer veilige plekjes
Laat uw hond zelf een plekje in huis kiezen waar hij zich prettig en veilig voelt. Een bench, hoekje of zacht kussen kan helpen om spanning te verminderen.

Tip 5: Beperk prikkels van buiten
Sluit deuren, gordijnen en ramen, laat het licht aan en zet de radio of TV aan. Zo vallen harde geluiden en lichtflitsen van buiten minder op.

Tip 6: Zorg voor identificatie
Zorg dat uw hond gechipt en geregistreerd is en eventueel een halsband met uw telefoonnummer draagt. Mocht hij onverhoopt weglopen of ontsnappen, dan kunt u hem snel terugvinden.

Wilt u meer informatie over vuurwerkangst? Neem dan gerust contact met ons op.

Wij wensen u alvast hele fijne feestdagen!