Atopie (omgevingsallergie) HOND

Wat is atopie bij de hond?

Atopie of atopische dermatitis is een allergie op een omgevingsallergeen zoals grassen, pollen, mijten en (huid)schilfers. Zo’n 75% van de atopische honden heeft voor het eerst klachten tussen de 1 en 3 jaar. We zien het minder vaak bij honden jonger dan 6 maanden en ouder dan 8 jaar, het kan echter in theorie op iedere leeftijd voorkomen. Vaak is dit een aangeboren afwijking, die later tot uiting komt.

Allergische reactie’s worden door allergenen opgewekt. Allergenen zijn stoffen waartegen het lichaam antistoffen aanmaakt en die in principe ongevaarlijk zijn. Sommige honden reageren overgevoelig wanneer ze in contact komen met deze stoffen.

De allergenen die het meest voorkomen bij atopie bij de hond zijn:

• In 50-80% van de gevallen zijn dit mijten, deze kunnen het hele jaar door klachten geven
• In 10-30% van de gevallen zijn het pollen, deze geven voornamelijk klachten in de het voorjaar en de zomer
• Huidschilfers van andere dieren, omgevingsschimmels en gisten; deze allergie komt echter weinig voor

De exacte achtergrond van atopische dermatitis is nog niet helemaal bekend. Wel weten we dat er bepaalde rassen zijn die vaker atopische klachten hebben, wat kan duiden op een genetische aanleg. Dit zijn onder andere de Duitse Herder, Labrador, Golden Retriever, Shih-Tzu, Boxer, Terriërs en de Shar-Pei.

Wat zijn symptomen van atopie?

Een huisdier met een allergie heeft in de eerste plaats jeuk. Ten gevolge van het krabben kan kaalheid ontstaan, ook is de huid vaak rood, zien we korstjes en kunnen ze last hebben van terugkerende oorontstekingen. Bij sommige honden zien we oorontstekingen als enige verschijnsel van allergie. Vaak worden de jeukklachten verergerd door een bacteriële- of gistontsteking die er bovenop komt.

Diagnose atopie

De diagnose atopie kunnen we alleen stellen door alle andere oorzaken van jeuk uit te sluiten. Daarom beginnen we bij dieren met jeuk altijd met het behandelen tegen ectoparasieten (o.a. vlooien) en het starten van een hypo-allergeen dieet (10 weken). Wanneer na deze ingrepen de jeuk klachten blijven bestaan gaan we verder met het stellen van de diagnose atopie. Bij de hond kan dit betrouwbaar middels een bloedonderzoek, bij katten is dit helaas minder betrouwbaar.

Behandeling van atopie

Bij de behandeling van een atopie is in eerste instantie het doel om de allergie en daarmee de vervelende symptomen ervan te onderdrukken. Hieronder zetten we de verschillende manieren uiteen waarop wij dit doen.

1) Desensibilisatie

Een desensibilisatie-injectie is de enige behandeling tegen atopie waarbij we de oorzaak aanpakken. Het wordt ook wel immuuntherapie genoemd. Voordat we deze behandeling kunnen starten voeren we een bloedonderzoek uit om te achterhalen voor welke allergenen de hond precies allergisch is. Voorts zal er in het laboratorium een oplossing gemaakt worden met specifiek die allergenen waar de hond allergisch voor is. Deze allergenen-oplossing wordt onder de huid geïnjecteerd en zal een immuunrespons van het lichaam stimuleren. Deze exercitie wordt herhaald, totdat het immuunsysteem niet meer reageert op deze allergenen. Het ‘foppen’ van het immuunsysteem is een langdurig proces; het kan zomaar 1- 1,5 jaar duren voordat een immuuntherapie werkt.

De behandeling is echter niet 100% effectief. We zien bij 70% van de honden de atopie afnemen en soms zelfs helemaal weg blijven, bij 30% echter niet. Omdat we bij deze therapie het lichaam blootstellen aan de stoffen waar hij allergisch op reageert kunnen de klachten in het begin de klachten toenemen. Soms is het dan nodig om een kortere tijd medicatie te geven tegen de jeuk. Desensibilisatie therapie werkt het beste bij jonge dieren.

2) Medicamenteus

Medicamenteuse therapie is een goede manier om de klachten van atopische dermatitis te onderdrukken. Realiseert u zich wel goed dat we hiermee de klachten en niet de oorzaak aanpakken. Mogelijke medicamenteuse therapieën zijn:

• Apoquel remt het doorgeven van de jeukprikkel aan de zenuwen. Het werkt snel en effectief, binnen 4 uur zien we significante vermindering van de jeukklachten.
• Atopica en/of Cyclavance moduleert bepaalde ontstekingscellen die een rol spelen bij een allergische reactie. Deze medicijnen hebben ongeveer 4-8 weken inwerktijd nodig. In heftige gevallen wordt het daarom in de eerste twee weken gecombineerd met prednison of dexamethason. Atopica wordt in het begin dagelijks gegeven. Als het effect positief is wordt in eerste instantie de dosering en vervolgens de frequentie langzaam verlaagd tot het niveau waar het middel nog effectief is. Dit wordt per casus bepaald.
• Cytopoint is een medicijn dat met een injectie wordt toegediend. Dit kunt u niet zelf doen, maar moet door een dierenarts worden gedaan. De injectie werkt ongeveer een maand, soms iets langer. Wanneer het effect van cytopoint is uitgewerkt en de klachten terugkomen, kan er opnieuw een injectie worden gegeven. Cytopoint remt – net als apoquel – het doorgeven van de jeukprikkel aan het zenuwstelsel en werkt gemiddeld binnen een dag.
• Corticosteroïden werken goed bij allergieën, maar hebben helaas erg veel bijwerkingen, zoals suikerziekte of de ziekte van Cushing. Bij het toedienen van corticosteroïden is het erg belangrijk om daarom af te bouwen tot de laagst werkzame dosering. Helaas zijn corticosteroïden soms de enige mogelijkheid om een allergie te onderdrukken, vooral bij katten.

3) Herstellen van de huidbarièrre

Atopische dermatitis is een multifactoriële aandoening. Dit betekent dat er verschillende oorzaken zijn. Daarom is het, naast het onderdrukken van de allergie of de jeuk, zeer belangrijk om ook de huidbarrière te herstellen. Dit kan onder andere met behulp van omega vetzuren in de vorm van voeding, voedingssupplementen of een spot-on (lokaal pipetje). Ook kunnen allergie onderdrukkende middelen zoals antihistaminica gegeven effectief werken om klachten bij de hond weg te nemen.

Prognose bij omgevingsallergie

Atopie is een aangeboren ziekte en gaat niet over; de hierboven genoemde behandelingen kunnen de klachten echter wel voor een groot deel wegnemen. Honden die last hebben van omgevingsallergie, zullen ook gevoelig zijn voor secundaire infecties en ectoparasieten. Het is dan ook belangrijk om dit goed in de gaten te houden en – wanneer dit optreedt – hier tegen te behandelen. Het is voor de kwaliteit van leven van een hond met allergieën te adviseren om alle elementen die extra jeuk kunnen geven levenslang te elimineren en/of te controleren.

Mocht u vragen hebben over atopische dermatitis of andere allergieën, schroom dan niet om contact met ons op te nemen.