Ziekte van addison bij de hond

Wat is de ziekte van Addison bij honden?

De ziekte van Addison, ook wel hypoadrenocorticisme genoemd, is een ernstige hormonale aandoening bij honden. De bijnieren produceren bij deze ziekte onvoldoende hormonen, met name cortisol en aldosteron. Deze hormonen zijn essentieel voor de regulatie van onder andere stress, bloedsuiker, bloeddruk en het zout- en watergehalte in het lichaam.

Vaak speelt erfelijkheid een rol. Addison komt vaker voor bij teefjes dan bij reuen en openbaart zich meestal op jongvolwassen leeftijd (tussen 4 en 6 jaar). Zonder juiste behandeling kan Addison levensbedreigend zijn, maar met goede zorg is de aandoening goed onder controle te houden en kan de hond gewoon een prettig, lang leven lijden.

Wat is de oorzaak van de ziekte van Addison?

De ziekte ontstaat wanneer de bijnierschors beschadigd raakt en niet genoeg hormonen meer aanmaakt. In de meeste gevallen is dit het gevolg van een auto-immuunreactie: het afweersysteem van de hond valt de eigen bijnieren aan. Andere, minder voorkomende oorzaken zijn infecties, tumoren of schade door bepaalde medicijnen. In zeldzame gevallen ontstaat Addison doordat de hypofyse in de hersenen te weinig stimulerende hormonen afgeeft (secundaire Addison).

Welke hondenrassen hebben meer risico op de ziekte van Addison?

Hoewel Addison bij alle honden kan voorkomen, zijn sommige rassen gevoeliger voor het ontwikkelen van deze aandoening. Een verhoogd risico wordt gezien bij onder andere:

• Poedels (vooral standaard poedels)
• Labradoodles
• Portugese waterhonden
• Bearded collies
• Leonbergers
• Labrador retrievers
• Nova Scotia duck tolling retrievers
• West Highland white terriers
• Cocker Spaniels

Wat zijn de symptomen van de ziekte van Addison bij de hond?

De symptomen van Addison zijn vaak vaag en kunnen geleidelijk ontstaan, waardoor de aandoening niet altijd meteen wordt herkend. Klachten die we vaak zien zijn:

• Sloomheid of lusteloosheid
• Verminderde eetlust
• Braken en/of diarree
• Gewichtsverlies
• Trillen of zwakte
• Meer drinken en plassen
• Dronkemansgang
• Veranderingen in vacht
• In ernstige gevallen: instorten (Addisoncrisis)

Een Addisoncrisis is een acute en ernstige verergering van de ziekte van Addison. Hierbij raakt het lichaam van de hond plotseling in shock doordat er een tekort is aan essentiële stresshormonen (vooral cortisol) en het zout- en vochtgehalte ernstig is verstoord. Dit is een levensbedreigende situatie die onmiddellijke medische hulp vereist. De crisis wordt vaak uitgelokt door een stressvolle gebeurtenis.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

De diagnose wordt gesteld via bloedonderzoek, vaak gecombineerd met aanvullende tests. Addison is soms lastig te herkennen, omdat de klachten vaag zijn en kunnen lijken op andere aandoeningen zoals nierproblemen, maag-darmklachten of zelfs gedragsveranderingen.

Bij het bloedonderzoek wordt het volgende getest:

• Natriumgehalte: is verlaagd (hyponatriëmie)
• Kaliumgehalte: is verhoogd (hyperkaliëmie)
• Nierwaarden: vaak sterk verhoogd

Deze afwijkingen kunnen Addison verdacht maken, maar zijn niet altijd voldoende om de diagnose met zekerheid te stellen. Daarom voeren we bij een verdenking vaak een ACTH-stimulatietest uit. Hierbij meten we de cortisolspiegel in het bloed vóór en na toediening van synthetisch ACTH (een hormoon dat normaal gesproken de bijnieren aanzet tot het maken van cortisol). Bij honden met Addison blijft de cortisolspiegel na de medicatie laag, wat de diagnose bevestigt.

Wat is de behandelingen van de ziekte van Addison?

Hoewel de ziekte van Addison chronisch is, kunnen honden met de juiste behandeling een lang en gelukkig leven leiden. De behandeling richt zich op het aanvullen van de hormonen die de bijnieren niet meer zelf kunnen aanmaken. Dit gebeurt met medicatie welke levenslang gegeven zal moeten worden.

Er zijn twee soorten hormonen die moeten worden vervangen:

• Cortisolvervangers – meestal in de vorm van dagelijkse tabletten, zoals prednison. Dit hormoon helpt het lichaam om te gaan met stress en regelt onder andere de bloedsuikerspiegel.

• Aldosteronvervangers – dit hormoon regelt het zout- en vochtgehalte in het lichaam. Hiervoor gebruiken we een maandelijkse injectie (bijvoorbeeld Zycortal) of, in sommige gevallen, tabletten (zoals Florinef).

De juiste dosering verschilt per hond en wordt bepaald op basis van het gewicht, de klachten en bloedwaarden. Vooral in de beginfase is het belangrijk om de hond goed te monitoren en regelmatig bloedonderzoek te doen om de behandeling te optimaliseren.

Bij stressvolle situaties – zoals een operatie, een verblijf in een pension of ziekte – heeft een hond met Addison soms tijdelijk extra medicatie nodig. Overleg in dit soort situaties altijd met de dierenarts.

Wat zijn de kosten bij de ziekte van Addison bij een hond?

De kosten voor de behandeling van Addison bestaan uit eenmalige kosten voor de diagnose (consult, bloedonderzoek, ACTH-test) en terugkerende kosten voor medicatie en controles.

Elke hond is anders, dus de exacte kosten kunnen variëren. Tijdens een consult bespreken we graag wat u in uw situatie kunt verwachten, of u kunt ons altijd mailen of bellen als u meer informatie wilt.