Vuurwerkangst bij katten

Sinterklaas, kerst en oud en nieuw: dit is voor ons een tijd van plezier en drukte, een tijd met veel bezoek, lawaai, muziek en cadeautjes, kerstbomen en heerlijke geuren. Voor veel katten is dit echter een periode die ze liever overslaan. Met name de jaarwisseling kan voor veel katten een vervelend moment zijn.

Heeft uw kat last van vuurwerkangst? Lees hier hoe u ervoor kunt zorgen dat uw kat met zo min mogelijk stress door deze dagen kan komen.

Wat is vuurwerkangst?

Bij vuurwerkangst is er sprake van een overgevoeligheid voor harde en onverwachte geluiden, in dit geval het geluid van vuurwerk. Sommige katten reageren niet alleen op vuurwerk, maar ook op onweer, dichtslaande deuren of andere plotselinge harde geluiden.

Katten met vuurwerkangst kunnen zeer angstig of gestrest raken. Ze associëren de harde knallen en lichtflitsen vaak met gevaar, waardoor hun natuurlijke vlucht- of schuilgedrag wordt geactiveerd.

Vuurwerkangst komt vaker voor dan veel mensen denken en kan, als er niets aan gedaan wordt, ieder jaar erger worden. Het is daarom belangrijk om de signalen op tijd te herkennen en uw kat goed voor te bereiden op de jaarwisseling.

Hoe weet ik of mijn kat bang is voor vuurwerk?

Niet elke kat reageert hetzelfde op harde geluiden, maar er zijn duidelijke signalen waaraan je kunt merken dat een kat bang is. Let vooral op veranderingen in gedrag rondom oud en nieuw of wanneer er buiten knallen te horen zijn.

Veelvoorkomende signalen van vuurwerkangst bij katten zijn:

• Schuilen of zich verstoppen op ongewone plekken, zoals onder het bed, in kasten of achter meubels.
• Trillen of onrustig bewegen.
• Lage houding en/of staart tussen de benen.
• Grote ogen en platte oren.
• Overmatig likken, wassen of miauwen zonder duidelijke reden.
• Verminderde eetlust of het volledig vermijden van de kattenbak.
• Plotselinge agressie of schrikreacties bij harde geluiden of lichtflitsen.

Hoe kunt u uw kat helpen?

Train uw kat om aan vuurwerkgeluiden te wennen

Het beste wat u kunt doen, is uw kat geleidelijk laten wennen aan vuurwerkgeluiden. Dat klinkt misschien wat overdreven voor iets wat maar eens per jaar voorkomt, maar het kan veel angst voorkomen, zeker omdat vuurwerkangst bij katten vaak erger wordt naarmate ze ouder worden.

Begin bij voorkeur al op jonge leeftijd met geluidstraining. Gebruik een vuurwerk-cd of geluidsfragmenten die u online kunt vinden. Op youtube kunt u meerdere video’s vinden met geluidsfragmenten voor huisdieren. Zet het geluid eerst zo zacht dat uw kat niet reageert, en speel of knuffel ondertussen met uw kat. Verhoog het volume daarna stap voor stap, maar nooit zo hard dat uw kat schrikt.

Toont uw kat angst, dan bent u te snel gegaan. Zet het geluid dan weer wat zachter en bouw rustig opnieuw op. Beloon uw kat na afloop met iets lekkers, zodat hij het geluid koppelt aan iets positiefs.

Regelmatige, korte oefensessies (bijvoorbeeld dagelijks tot aan oud en nieuw) zorgen ervoor dat uw kat vuurwerkgeluiden uiteindelijk normaal gaat vinden.

Feromonen

Feromonen kunnen helpen om katten rustiger te maken tijdens stressvolle periodes, zoals rond de jaarwisseling. Dit zijn natuurlijke signaalstoffen die katten zelf aanmaken wanneer ze zich veilig en op hun gemak voelen. Door deze feromonen kunstmatig na te bootsen, kan uw kat zich thuis ook in spannende situaties veiliger en meer ontspannen voelen.

Een bekend product dat hierbij kan helpen is Feliway. Dit verspreidt synthetische feromonen in de leefomgeving van uw kat en heeft een kalmerende werking. Gebruik het bij voorkeur al ongeveer twee weken vóór oud en nieuw, zodat uw kat voldoende tijd heeft om eraan te wennen en het middel goed kan inwerken.

Feliway is verkrijgbaar in verschillende vormen, zoals een verdamper voor in het stopcontact of een spray voor specifieke plekken in huis.

Supplementen

Naast gedragstraining en feromonen kunnen ook supplementen helpen om uw kat rustiger te maken tijdens stressvolle situaties, zoals vuurwerk. Ze ondersteunen het zenuwstelsel en kunnen de stressreactie van uw kat verminderen, zonder dat hij slaperig wordt.

Een bekend voorbeeld is Zylkene, een voedingssupplement dat het actieve bestanddeel alfa-casozepine bevat. Dit middel werkt kalmerend en kan helpen bij stressvolle situaties zoals een verhuizing, lange reis, verblijf in een pension of tijdens vuurwerk. Het effect is vergelijkbaar met valium, maar zonder dat het slaapverwekkend is.

• Kortdurende stress: geef het 1- 2 dagen van tevoren.
• Langdurige of verwachte stress: het kan 1- 2 weken duren voordat het effect merkbaar is.
• Vuurwerkangst bij gevoelige katten: begin idealiter 2 – 4 weken vóór oud en nieuw, zodat het supplement werkt zodra het eerste vuurwerk klinkt, ook als dat al eerder gebeurt.

Medicatie bij vuurwerkangst

Soms kan medicatie nodig zijn om katten met ernstige vuurwerkangst te ondersteunen. Het is belangrijk te weten dat niet alle kalmeringsmiddelen geschikt zijn.

Aanbevolen middelen

Alprazolam
Dit middel behoort tot de valiumfamilie en werkt voornamelijk angstverminderend, met minder sufmakende effecten. Het kan bij ernstige angst op de dag zelf worden gegeven, bijvoorbeeld bij vuurwerk. Geef Alprazolam altijd in de voorgeschreven dosis, en pas op bij katten die last hebben van lever- of nierproblemen. Sommige katten kunnen kortdurend wat slaperig of minder alert worden, maar de angst neemt doorgaans duidelijk af.

Gabapentine
Gabapentine wordt vaak gebruikt als angstremmend middel bij katten, en kan helpen om stress bij vuurwerk te verminderen. Het werkt het beste wanneer het twee tot drie uur vóór het verwachte vuurwerk wordt gegeven. Houd rekening met mogelijke bijwerkingen zoals lichte sufheid of verminderde coördinatie; dit is normaal en tijdelijk.

Om Alprazolam of Gabapentine voor te schrijven, zijn wij wettelijk verplicht uw kat eerst te onderzoeken tijdens een consult. Zo kunnen we bepalen welk middel en welke dosering het veiligst en meest effectief is voor uw kat.

Niet aanbevolen

Acepromazine (Vetranquil)
Dit middel maakt katten juist gevoeliger voor harde geluiden. Hoewel de kat rustig lijkt, kan hij niet adequaat reageren op angst (vluchten of trillen) en kan de angst zelfs toenemen. Daarom raden wij dit middel ten zeerste af.

Veiligheidstips bij gebruik van kalmerende medicatie

Bij gebruik van kalmerende medicatie kan uw kat tijdelijk wankel of ongecoördineerd zijn. Het is daarom belangrijk om uw kat altijd binnen te houden en (bij voorkeur minimaal 12 uur) onder toezicht te houden. Zorg er bovendien voor dat uw kat zich niet kan verspringen of bezeren, bijvoorbeeld door van hoge plekken te vallen.

Tips voor als uw kat bang is voor vuurwerk

1. Houd uw kat tijdig binnen
Laat uw kat op 31 december (of liever nog een dag eerder) niet meer naar buiten. Zo voorkomt u dat hij buiten in paniek raakt en wegloopt. Sluit het kattenluik af en zorg dat alle ramen en deuren dicht zijn, zodat uw kat niet alsnog naar buiten kan vluchten bij harde knallen.

2. Creëer een veilige schuilplek
Dit is misschien wel het belangrijkste wat u kunt doen voor uw kat tijdens de jaarwisseling. Zorg voor een comfortabele, veilige en rustige plek waar uw kat zich prettig en beschermd voelt. Bijvoorbeeld een doos met een zacht dekentje, een mand onder het bed of een stille kamer waar hij met rust gelaten wordt.

Zorg dat uw kat hier van alle gemakken is voorzien, zoals water, een kattenbak, een slaapplaats en eventueel wat eten of een speeltje. Zo hoeft de kat zijn of haar veilige plek niet te verlaten en kan hij zich terugtrekken totdat het vuurwerk voorbij is.

3. Leid de aandacht af
Stel de avondmaaltijd iets uit tot later op de avond. Een hongerige kat is vaak meer gefocust op eten dan op het geluid buiten. Ook een nieuw speeltje of wat kattensnoepjes kunnen helpen om de aandacht af te leiden van het vuurwerk.

4. Verminder prikkels van buiten
Sluit gordijnen, doe de lichten aan en zet de radio of tv op een rustig programma. De geluiden en lichtflitsen van buiten vallen zo minder op, wat uw kat helpt zich veiliger te voelen.

5. Zorg voor identificatie
Mocht uw kat toch schrikken en ontsnappen, dan is het belangrijk dat hij gechipt én goed geregistreerd is bij een databank. Alleen met een correcte registratie kan een gevonden kat weer snel met zijn eigenaar worden herenigd. Controleer daarom tijdig of de chipgegevens nog kloppen, zodat uw kat altijd veilig naar huis kan worden gebracht.

Heeft u vragen over dit onderwerp, neem vooral contact met ons op. Wij wensen u alvast fijne feestdagen!